Маральна-этычная праблематыка у пенталогii Iвана Шамякiна Трывожнае шчасце.

Пенталогiя I. Шамякiна "Тревожнае шчасце” пiсалась на працягу 1956-1964г., у яе увашлi наступныя аповесцi: "Непауторная вясна” (1957), "Начныя зарнiцы” (1958), "Агонь i снег” (1959), "Пошукi сустрэчы"(1959), "Мост"(1964).

"НЕПАУТОРНАЯ ВЯСНА” -- твор, у якiм узнiкае, расце, набiрае сiлу каханне Сашы Траянавай i Пятра Шапiтовiча. Яны кахалi i былi самыя шчаслiвыя людзi на свеце. Памiж iмi узнiкалi драбязныя непаразуменнi, якiя знiкалi самi сабой. Лёс наладжвае сапрауднае выпрабаванне Сашы: пасля выпускнога вечара у тэхнiкуме Пятро захварэу. Аднак няшчасце мiнаецца. Пятро ачуньвае. У вобразах Пятра i Сашы пiсьменнiк увасобiу тыповыя рысы таго пакалення савецкiх людзей, якое расло, дужела, набiралася сiл. Даносяцца грозныя навiны: фашыстская Германiя напала на Польшчу. Аповесць канчаецца развiтаннем Сашы з Пятром, якi iдзе служыць у армiю.

"НАЧНЫЯ ЗАРНIЦЫ” -- Саша вельмi многа перажыла. Трывога за лес маленькай дачкi, за лес Пятра, якi ваюе з ворагам у снягах пауночы. Саша уступае у падпольную арганiзацыю, лечыць камiсара партызанскага атрада Лялькевiча, памагае у яго нялегкай дзейнасцi. Не раз трапляла Саша у драматычныя становiшча, не раз зазiрала ей у вочы смерць. Нянавiсць да ворага, клопат i трывога за дзiця, за мужа, за меньшага брата памагаюць ей адолець страх, знасцi сiлы для барацьбы. У гэты суровы час нязменнай засталася вернасць у каханне, пяшчота да маленькай дачкi.

"АГОНЬ I СНЕГ” -- форма дзеннiка, якi вядзе Петр Шапятовiч. Герой расказвае пра складанасць барацьбы з наймiтамi варожай авiяцыi i парашутнымi дясантамi у суровых умовах Кольскага паувострава. Герой дзелiцца перажываннямi, трывогай за лес Сашы, дачкi, Пятро ператвараецца у камандзiра батарэi, з вялiкай адказнасцю ен ставiцца да сваiх падначальных. Агонь i снег. Гэтыя вобразы перадаюць умовы, у якiх ваюе Шапятовiч.

"ПОШУКI СУСТРЭЧЫ". Пераносяць на бел. землю. Пятро, ачуняушы у шпiталi, трапляе у родныя мясцiны. Смелыя налеты на фашыстау. Зноу цяжкае раненне. Доктар Марыя Сяргееуна, мацi Сенi Пясоцкага, з якiм Пятро разам ваявау на фронце, ратуе яму жыцце. Паказваецца змаганне партызан i падпольшчыкау у тыле ворага.

"МОСТ". Пятро i Саша, у шчаслiвае каханне якiх жорстка уварвалася вайна i на доугiя гады параскiдала па свеце, зноу разам. Былы лейтэнант, абаронца пауночных рубяжоу Радзiмы, удзельнiк партызанскага змагання на бел. зямлi П. Ш. працуе настаунiкам. Яго любiмая Саша, падпольшч. у днi вайны, вярнулася да даваеннай прафесii -- лечыць людзей, яны шчаслiвыя, што у час вялiкага гора былi разам з народам, што у агульнай перамозе над ворагам ёсць iх доля. Яны працуюць, гадуюць дачку, дапамагаюць хутчэй загаiцца жахлiвым ранам вайны.

1. Пiсьменнiк iранiзуе над сваiм героем, высмейвае залiшнюю падазронасць закаханага. Пятру здаецца, што Саша залiшне холадна яго сустракае, адольвае сумненне: цi кахае яго Саша. Саша, саромеючыся, што па весцы пойдзе навiна, быццам да яе прыехау каханы, называе яго сваяком.

2. Саша, злавiушы закаханы позiрк Лялькевiча або бачычы, як ён стараецца не патурбаваць яе лiшняй просьбай або даручэннем, злуецца i абураецца. Ей здаецца, што, адказаушы на ласку Лялькевiча, яна здадзiць Пятру, якi недзе пралiвае кроу у суровых пауночных снягах.

3. Сцена смерцi Цiмкi. Саша i Лялькевiч правялi трывожную ноч. Яны перажываюць вялiвае гора. Целую ноч яны не спалi, ратавалi Цiмку. Мацi Цiмкi сэрцам адчула трывогу, раненька прыйшла да Траяновых. Пачалася размова. Усе супакойваюць мацi святой маной, быццам Цiмка пайшоу з партызанамi.