(Тэма паэта і паэзіі у творчасці Я.Купалы)
Янку Купалу называюць уладаром беларус-кай песні. I гэта сапраўды так. Няма, відаць, такой тэмы, якую б не закрануў пазт у сваіх песнях-вершах. Гэта і жыццё яго суайчынні-каў, іх нялёгкая праца, сладзяванні на леп-шую будучыню, гэта і прыгажосць роднага краю, і хараство чалавечай душы, і бессмярот-насць мастацтва, і шмат іншых. Па настрою песні Купалы таксама розныя: то вясёлыя і жыццярадасныя, то сумныя, а часам і гнеў- НЫЯ. Асобна можна выдзеліць тэму паэта і яаэзіі. Яна займае значнае месца ў творчасці народ-нага песняра. Як толькі стаў пісаць вершы, Купала задумаўся над тым, якое месца ў жыцці людзей займае паэт, якое яго прызначэнне на Зямлі, I чым болын пісаў, тым выразней разу-меў, што быць паэтам — вельмі адказна. Што сапраўдны паэт той, чые вершы і песні дахо-дзяць да глыбіні душы чалавека і дапамага-юць яму жыць, У сваім раннім вершы «Я не паэта» Я. Купала выказвае незадавальненне тым, што на Беларусі пакуль што мала паэтаў, якія б на роднай мове стваралі праўдзівыя творы аб жыцці свайго народа. Да сваёй твор часці Купала адносіцца крытычна, разумее, што яшчэ мала зрабіў для свайго народа, таму і га-ворыць пра сябе: «Я не паэта». У болын познім вершы «За ўсё...» Купала зноў звяртаедца да тэмы паэта і паэзіі. Гэты верш — справаздача паэта аб яго дваццацігадо-вай творчай дзейнасці. У пачатку верша Купа-ла выказвае ўдзячнасць беларускаму народу: За ўсё, што сёння маю,
Шпіо даў мне мой народ:
За кут у родным краю,
За хлеб-соль без клапот...
I тут жа паэт, аданіўшы сваё жыццё, з упэў-ненасцю гаворыць, што не быў абібокам, што не толькі браў ад свайго народа, а і плаціў яму слаўна, плаціў усім, чым мог, і галоўнае — сваёй песвяй: Я адплаціў народу,
Чым моц мая магла:
Зваў з путаў на свабоду,
Зваў з цемры да свяпгла.
У вершы «Мая навука» Купала паказаў вельмі агульна свой цяжкі, цярністы шлях да высокага звання, дадзенага яму народам — «уладар беларускай песні». Купала адлюстра-ваў у сваім вершы той адзІны пачатак, з якога павінны лачынацца і жыццё чалавека, і яго творчасць, калі ён сапраўдны паэт — яго Баць-каўшчына. Свае тэмы і вобразы беларускі пяс-няр Купала браў менавіта адтуль. Служэнню народу Я. Купала прысвяціў усё сваё жыццё. *Служыць Бацькаўшчыне — зна-чыць жыць, быць непадзельна злітым з ёй, а яе болем і радасцю, трывогамі і клопатамі, буд-нямі і святамі», — гэта яго словы.
|
