Кандрат Крапiва драматургiчна-iдэйны змест песы Хто смяецца апошнiм. Жанр твора

Талент К.К. асаблiва праявiуся у жанры драматургii. У яе ён прыйшоу у сярэдзiне 30-х гадоу. К гэтаму часу бел. драматургiя мела свае мастацкiя здабыткi. На сцэнах бел. тэатрау з поспехам ставiлiся п'есы Галубка, Чорнага, Гарбацэвiча. Па словах самаго аутара, рознiца памiж байкай i камедыяй хутчэй колькасная, чым якасная. Яны з'яуляюцца формамi адлюстравання галоуных з'яу жыцця. Яго п'есы вылучаюцца зместам, вастрыней канфлiкту, мастацкай дасканаласцю. Першая п'еса К.К. -- псiхалагiчная драма "Канец дружбы” (надрукована i пастаулена у 1934). Гэты твор пра вернасць чалавека сваiм iдэалам. Другая -- "Партызаны” (1937).
Адна з лепшых сатырычных п'ес К.К. -- "Хто смяецца апошнiм". Паставiць чалавека на сваё месца, iнакш кажучы, сарваць маску вучонага з невука i паклепнiка, высмеяць падхалiмства i прыстасаванасць, паказаць, якую шкоду грамадству i навуцы прыносiць кар'ерызм, дэмагогiя i невуцтва -- гэтаму прысвечана камедыя "Х. с. а. “ . У iнстытуце геалогii стварылася не нармальнае становiшча. Замест таго, каб займацца навукай, вычоныя вымушаны былi даказваць, што яны сумленныя людзi. Затое да пары да часу гаспадармi становiшча адчуваюць сябе Гарлахвацкi, дырэктар паводле пасады, а на самой справе нахабны кар'ерыст i невук, i яго памагаты, паклёпнiк Зелкiн. Дзеянне у п'есе распрацавана вельмi дэталева. Героi з самага пачатку уцягваюцца у барацьбу. Гарлахвацкаму патрэбны дакумент аб вучонай годнасцi, iнакш яго выкрыюць i стануць вядомы яго "чорныя справы", якiя ен тварыу у Кiеве. Зелкiн служыць яму з усей халуйскай адданасцю. Складанае становiшча у Тулягi: напiсаць Гарлахвацкаму працу i тым самым зрабiць подласць перад сваiм сумленнем, перад таварышамi, навукай, або скiнуць з сябе цяжар палахлiвасцi, адкрыта выступiць на барацьбу з кар'ерыстам. Становiшча, у якое трапляе прафесар Чарнавус, нагадвае становiшча Тулягi. Чарнавуса зняважылi, ачарнiлi яго працу пры дапамозе плетак i паклепу. Чарнавус iдзе на адкрытую барацьбу, настойлiва iмкнецца высветлiць, адкуль папаузлi хлуслiвыя чуткi пра яго працу. Вера i Левановiч робяць усе неабходнае, каб навесцi парадак у iнстытуце, хутчэй зняць абвiнавачванне з сумленных вучоных. “ Канец дружбы” -- пра высокую прынцыповасць у гарадскiх i асабiстых справах. Дружба Карнейчыка, дырэктара мебельнага завода, i Лютынскага, наркома земляробства, замацавана крывей. Яны ваявалi з белапалякамi у партызанскiм атрадзе, ахвяравалi жыццем у iмя пабудовы сацыялiзму. Лютынскi выратавау Карнейчыка ад смерцi.

Асаблiвая заслуга К.К. заключаецца у развiццi нацыянальнай драматургii. Яго драмы, камедыi з'яуля юцца важнай старонкай у лiтаратурным i культурным жыццi Беларусi. Яны з'явiлiся школай выхавання нацыян. кадрау для тэатру рэспублiкi новага пакалення белар. драматургау. Са з'яуленем драм i камедый К.Крапiвы белар. драматургiя выйшла на усесаюзную i сусветную арэну. К.Крапiва як драматург дасканальна валодау майстэрстам сцэнiчнага слова. Добра ведаючы белар. народн. мову, багацце яе лексiкi i фразеалогii, К.Крапiва вельмi умела выкарыстоувау гэтыя скарбы у сваёй практыцы. Разумеючы, што той, хто абыякава ставiцца да гэтай, найбагацейшай крынiцы, няздольны стварыць яркiх i праудзiвых творау.

Першай п'есай К.Крапiвы, якую ен стварыу на пачатку 40-х гадоу, з'яуляеца псiхалагiчная драма "Проба агнем". Яна З'явiлася i першай п'есай на Беларусi аб вайне. Гэты твор услауляе вернасць сав. людзей свайму патрыятычнаму абавязку.

1948 г. -- п'еса "З народам” -- тэма: удзел у вайне савецкай iнтэлiгенцii.

1958 г. -- "Людзi i д'яблы” -- у п'есе паказваецца жыцце у акупiраванам горадзе.